Drewno w ogrodzie – jak rozpoznać rodzaj drewna?

Drewno jest uniwersalnym, naturalnym i prostym do pozyskania materiałem budowlanym. Dlatego powszechnie stosowanym rozwiązaniem jest drewniana architektura ogrodowa, której elementy bez wątpienia dobrze komponują się z otoczeniem zieleni. Zobacz, czym charakteryzują się konkretne rodzaje drewna i jakie gatunki najlepiej sprawdzą się w konstrukcjach ogrodowych.

Drewno jako surowiec

Znane od wieków drewno ma wszechstronne zastosowanie. W budownictwie jest wykorzystywane m.in. do: produkcji mebli, tworzenia elementów wykończeniowych (np.: okien, podłóg, listew czy drzwi) i dekoracyjnych (np.: akcesoriów i dodatków) czy wznoszenia ogrodzeń, domów i konstrukcji ogrodowych (np. altan, garaży, wiat).

Drewno jako surowiec budowlany charakteryzuje się określonymi właściwościami fizycznymi (barwą, rozłożeniem słojów, ilością sęków, wilgotnością, gęstością, twardością i porowatością) i mechanicznymi (trwałością i odpornością na czynniki zewnętrzne, podatnością na odkształcenia oraz wytrzymałością na poddawanie obróbce technicznej – ścieranie, ściskanie, zginanie, rozciąganie). Drewno jako materiał konstrukcyjny jest:

• dobrym izolatorem termicznym,
• trwałe,
• lekkie w porównaniu z innymi materiałami konstrukcyjnymi,
• łatwe w obróbce i montażu,
• wytrzymałe.

Drewno w budownictwie przede wszystkim ze względu na swoje właściwości jest jednym z popularniejszych materiałów. Jest wybierane ze względu na specyficzny zapach, wynikający z zawartości żywic, garbników oraz olejków eterycznych. Dodatkowo jest surowcem w pełni ekologicznym i odnawialnym, który nie wpływa negatywnie na ludzki organizm.

Rodzaje drewna

Do aranżacji ogrodu oraz do tworzenia konstrukcji wykorzystuje się drewno egzotyczne lub gatunki rodzime (krajowe i europejskie). Każdy z rodzajów drewna charakteryzuje się odmiennymi właściwościami fizycznymi, mechanicznymi, dostępnością, walorami estetycznymi i przede wszystkim ceną. Drewno egzotyczne jest znacznie droższe od gatunków rodzimych. Przekonaj się, jakie gatunki drewna stosowane w budownictwie ogrodowym są najpopularniejsze.

Jak rozpoznać drewno?

Każdy rodzaj drewna posiada charakterystyczne rysy słojów oraz barwę. Gatunki krajowe charakteryzują się jasną kolorystyką, w przeciwieństwie do gatunków egzotycznych, które mają znacznie ciemniejsze wybarwienie. W rozpoznawaniu gatunków pomocny może okazać się atlas książkowy lub internetowy.

Drewno egzotyczne – rodzaje

Oryginalna kolorystyka, ciekawe usłojenie oraz właściwości fizyczne i chemiczne są głównymi wyróżnikami drewna egzotycznego. Cechą charakterystyczną gatunków egzotycznych jest przede wszystkim wysoka odporność na niesprzyjające warunki atmosferyczne i szkodniki. W większości przypadków drewno egzotyczne posiada naturalną barierę przed wilgocią wynikającą z wysokiej zawartości substancji mineralnych. W składzie struktury znajdują się olejki, garbniki i substancje antybakteryjne. Drewno egzotyczne nie jest podatne na korozję, pleśń i gnicie. Najbardziej popularnymi gatunkami do ogrodu są:

• teak – drewno wyrastające w monsunowych lasach Azji, występuje w różnych odcieniach brązu, charakteryzuje się ciekawym usłojeniem; w jego składzie znajduje się dużo substancji tłuszczowych, dzięki czemu objawia się woskowy połysk, dzięki czemu nie wymaga dodatkowych powłok ochronnych; jest niezwykle trwałe oraz odporne na grzyby, wilgoć, szkodniki i ścieranie,
• ipe (lapacho) – drewno pochodzące z Ameryki Południowej, występuje w intensywnym kolorze (w zależności od partii może przybierać barwę żółtopomarańczową, czerwoną lub czarnobrązową); charakteryzuje się wytrzymałością i wysoką odpornością na korozję, warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne,
• tatajuba – drewno z Ameryki Środkowej i z Ameryki Południowej, występuje w zróżnicowanych miodowożółtych i brązowych odcieniach, charakteryzuje się odpornością na uszkodzenia mechaniczne, ścieranie, biodegradację, wilgoć i zmiany temperatury,
• merbau – drewno rosnące w tropikalnych lasach Azji, występuje w jednolitych, intensywnych czerwonawych lub ciemnobrązowych odcieniach; charakteryzuje się wysoką twardością, odpornością na szkodniki i warunki atmosferyczne,
• cedr kanadyjski – drewno pochodzące z Ameryki, występuje w szerokiej palecie barw, na mozaikę kolorystyczną składają się: szarobrązowe paski oraz żółtobrązowe i czerwonobrązowe odcienie; charakteryzuje się brakiem sęków, trwałością, odpornością na insekty, wytrzymałością na warunki atmosferyczne oraz doskonałą izolacją cieplną.

Drewno egzotyczne wykorzystywane jest zarówno do wykańczania wnętrz – np.: blatów kuchennych, podłóg, jak i elementów otoczenia domu – np.: desek tarasowych i elewacji budynków.

Gatunki rodzime

Zaletą gatunków krajowych i europejskich jest przede wszystkim przystępna cena. Drewno rodzime w przeciwieństwie do egzotycznego jest znacznie bardziej wrażliwe na wilgoć, co może doprowadzić do powstawania wypaczeń i odkształceń. Gatunki rodzime ze względu na podatność na uszkodzenia wymagają regularnej pielęgnacji. Najtrwalsze drewno rodzime to: dąb i modrzew. Jednak w architekturze ogrodowej o wiele częściej wykorzystuje się sosnę i świerk. Każdy gatunek posiada specyficzne właściwości:

• dąb – występuje w beżowo-brunatnych odcieniach, charakteryzuje się wytrzymałością, twardością, odpornością na ścieranie, wilgoć i ogień,
• modrzew – występuje w żółtoczerwonawych odcieniach, charakteryzuje się wysoką wytrzymałością, trwałością, odpornością na wilgoć i pękanie, odznacza się połyskiem i aromatycznym żywicznym zapachem; ma zdolność powrotu do pierwotnego kształtu po wypaczeniu czy odkształceniu,
• sosna – występuje w białożółtych odcieniach, które ciemnieją pod wpływem promieni słonecznych, jest podatna na zabarwienie za pomocą preparatów; charakteryzuje się żywicznym zapachem, odpornością na wilgoć, wysoką wytrzymałością mechaniczną oraz sprężystością, co sprawia, że jest łatwa w obróbce,
• świerk – występuje w żółtawobiałych odcieniach, charakteryzuje się lekkością, miękkością i dużą zawartością sęków.

Drewno liściaste jest stosowane w produkcji elementów wystroju do domu (np. meble, schody, podłogi) i do ogrodu (np. mebli ogrodowych, elementów konstrukcyjnych czy małej architektury).

Gatunki drewna liściastego w przeciwieństwie do gatunków iglastych jest znacznie mniej odporne na wpływ czynników zewnętrznych. Dlatego jego wykorzystanie w otoczeniu domu wymaga regularnej i dokładnej impregnacji.

Konserwacja drewna

Pierwszym etapem stosowania drewna w ogrodzie jest jego odpowiednie przygotowanie, sprowadzające się do właściwego zabezpieczenia przed szkodnikami, pleśnią, grzybem, ogniem i wilgocią. Zewnętrzne drewniane konstrukcje są przede wszystkim narażone na niekorzystny wpływ warunków atmosferycznych, tj.: opady, wilgotność powietrza, mróz i promienie słoneczne. Właśnie dlatego drewno należy poddawać systematycznym zabiegom konserwującym. Wykorzystuje się impregnację, polegającą na nasyceniu surowca roztworami substancji chemicznych.

Metody

Impregnacja może odbywać się na dwa sposoby: smarowanie (nanoszenie preparatu za pomocą pędzla lub gąbki) albo opryskiwanie (nanoszenie impregnatu za pomocą specjalnego urządzenia z dyszami).

Środki do konserwacji drewna

Preparaty wyróżniane są ze względu na konsystencję i stopień ochrony drewna. Popularne środki do impregnacji drewna to: oleje, lazury, bejce, lakiery.

W przeciwieństwie do drewna rodzimego, gatunki egzotyczne nie wymagają impregnacji. Wynika to z wysokiej odporności na czynniki zewnętrzne. Drewno tropikalne nawet bez odpowiedniego zabezpieczenia lepiej zniesie niekorzystne warunki atmosferyczne i inne destrukcyjne czynniki zewnętrzne.

Poszczególne gatunki różnią się między sobą wyglądem, właściwościami i przede wszystkim możliwościami zastosowania. Właściwe dobranie rodzaju drewna jest kluczowe w codziennej eksploatacji małej architektury ogrodowej.